"Бурхан багшийн Эхийн ачийг хариулсан" дүйчэн өдөр

Өнөөдөр Бурхан багшийн "Эхийн ачийг хариулсан" дүйчэн өдөр тохиож байна. Намрын адаг сарын билгийн тооллын 22.

Бурхан багш төрөл таалсан ээжийнхээ ачийг хариулахаар 33 тэнгэрийн орноо залран очиж, ээждээ болон бусад тэнгэрүүдэд гурван сарын турш ном айлдаж, харьцашгүй дээдийн номын өглөгөөр ээжийгээ орчлонгоос гэтэлгэжээ. Тийн нирвааны хутагт хүргэн, ээжийнхээ ачийг хариулаад, намрын адаг сарын 22-ны өдөр 33 тэнгэрийн орноос эргэж, Замба тивд залран ирсэн түүхтэй өдөр юм.

Тиймээс тэр цагаас хойш намрын адаг сарын 22-ны өдрийг "Эхийн ачийг хариулсан их дүйчин өдөр" хэмээн Бурханы шашинт орнууд өргөн дэлгэр тэмдэглэж, энэ өдөр эцэг, эхийн ачийг санаж, буян номд шамддаг уламжлал тогтсон байна.

Эл өдөр сүсэгтэн олон зул хүж өргөх, суварга гороолох, буян хийдэг уламжлалтай. Түүнчлэн бурхан шашинтай оронд бурханы номыг суралцахын зэрэгцээ буяны үйл хийх их дүйчсэн өдрүүдэд хүмүүс жирийн өдрөөс илүүтэйгээр буяны үйлд шамддаг.

Буяны үйлд шамдахдаа бие, хэл, сэтгэл гурваар муу үйлийг тэвчиж сайн үйл хийхийг зорьдог.

Тухайлбал хүнтэй хэрэлдэхгүй, муу үг хэлэхгүй, хүн гомдоохгүй, сэтгэлдээ хар буруу санахгүй, биеэрээ муу үйл хийхгүй байхыг хичээх хэрэгтэй. Мөн сүм хийдэд зул өргөх, маань хөгжөөх цагаан хоол идэх, мөргөл үйлдэх бурхан болоочдынхоо араас ерөөл авах гээд бүх буяны үйлийг хийж болно.

Монголын бурхан шашны төв Гандантэгчэнлин хийдийн Хансүр, Гавж Ё.Амгалан эцэг,эхийн ачийг санах тухай айлдахдаа:

Бүхий л үест хэн ачтай вэ гэвэл ээж, аав хамгийн их ачтай. Тэгэхээр ээж аавын ачийг ойлговол бусад бүх хүний ачийг ойлгоно. Эцэг эхийнхээ ачийг нь ойлгосон цагт л ачийг нь хариулж чадна. Ойлгоогүй бол ачийг нь хариулах хэцүү. Тэгээд миний ээж аав хоёр надад ачтай бол тэдний ээж аав бас ачтай. Тэдний ээж аав ачтай юм чинь тэдний ээж аав ч ачтай гэх мэтээр хамаг амьтан ачтай юм.

Эх гэдэг хүн ямар ачтай вэ гэдгийг сайн тунгаагаад үз. Ээж хүн бол хүүхдээ хөхүүлээд, шөнө уйлахаар нь ухас хийж босож аваад, хуурайлаад, хоолоо идэж чадахгүй болохоор нь өөрөө зажилж аманд нь хийж өгөөд, аль болох цэвэрхэн, хуурай юман дээр хэвтүүлээд л өдөр шөнөгүй аль чадлаараа энхрийлэн өсгөнө. Тэгээд махаа барж, биеэ эцтэл хөдөлмөрлөсөн олз бүхнээ, бүхий л сайн сайхан зүйлээ үр хүүхэддээ зориулдаг.

Эцэг эхийнхээ ачийг хариулъя гэвэл эхлээд зөв сэтгэлтэй байх хэрэгтэй. Тэгээд тэднийхээ сэтгэл санааг нь тайван байлгах ёстой. Үгэнд нь орох хэрэгтэй. Үр хүүхдээ буруу юманд сургадаг эцэг эх ялангуяа Монгол оронд ховор шүү.

Бурхан багшийн сургаал номлолын суурь нь энэрэнгүй сэтгэлийн тухай юм. Бодь сэтгэлийг долоон шатлалаар үүсгэдэг. Эхлээд эх болсон зургаан зүйл хамаг амьтан бол миний эх гэдгийг мэд, дараа нь ачийг нь сана, ачийг нь хариул, дараа нь асрамж сэтгэл, нигүүлсэнгүй сэтгэл, илүүтэй сэтгэл, бодь сэтгэлийг үүсгэдэг. Бас нэг бодь сэтгэл үүсгэдэг арга нь өөрийгөө бусдаар сольж боддог. Өөрөөр хэлбэл би зовж байгаа юм чинь тэр хүн ч бас зовж байгаа. Тиймээс тэр хүний зовлон ч арилаасай гэж бодох юм. Энэ хоёр аргаар бодь сэтгэл төрдөг.

Бурхан багш, Богд Зонхова, бидний нийтийн багш Өндөр гэгээн эцэг эхийнхээ тухайтад хийсэн сайхан үйлс, бас хамаг амьтны тусад хийсэн буян нь мянганаас мянганд, зуунаас зуунд өдийг хүртэл дуурсаж, хадгалагдаж чадаж байна. Бид бол өөрийнхөө тусыг хийгээд л байна. Тухайн үедээ сайн юм шиг боловч өөртэйгээ өнгөрөөд л дуусдаг. Гэтэл бусдын тусад хийсэн буян улам цуурайтаад л байгаад байдаг. Тиймээс ном судар уншсан ч бай, нэг эрих маани уншсан ч бай хамгийн түрүүнд би эх болсон зургаан зүйл хамаг амьтны тусад энэ буяныг хийе гэсэн сэтгэлийг үүсгэх ёстой. Тэгээд буянаа хийж дуусаад энэ буянаа эх болсон зургаан зүйлийн хамаг амьтан төгс гэгээрсэн бурханы хутгийг олох болтугай гэж зориулах хэрэгтэй.